مقاله - جایگاه و نقش مطبوعات در جامعه ، حامد محقق

¤  مقاله  -  جایگاه  و نقـش مطبوعات در جامعـه

  ? حامد محقق

 ±یکی از تاثیرگذارترین و جریان سازترین عناصر در هر جامعه ای ، وجود مطبوعات می باشند. موقعی به نقش و جایگاه برجسته مطبوعات پی می بریم که بدانیم از آن به عنوان رکن چهارم دموکراسی یاد می شود. دموکراسی که مظهر آزادی اراده انسانهاست.

در شرایطی که نبود احزاب قدرتمند به معنای واقعی کلمه با تمام ملزومات و فقدان نهادهای مدنی بشدت احساس می شود ، بیشک مطبوعات ، یک تنه بار سنگینی را در عرصه های مختلف سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی به دوش می کشند.

مطبوعات نقش ارزنده و بی بدیلی را در بُعد اجتماعی سازی افراد ایفا کرده و وظیفه ای سِتُرگ در فرهنگ سازی بر دوش دارند؛ چنانچه با اطّلاع رسانی دقیق و به موقع از روند امور ، دفاع شجاعانه و آگاهانه از حقوق ملّت می کنند و با رشد آگاهی های عمومی ، سعی دارند میان مردم و علم و اندیشه پلی ایجاد کنند بطوری که دانش و فکر تولید شده توسط نخبگان و اندیشمندان را به یک زبان سادهِ همه فهم ، ترجمه و تبیین سازند.

بیشک رمز ماندگاری و دوام مطبوعات ، همگامی و همراهی با تحوّلات جامعه به دور از هرگونه حب و بغض و قضاوت های آنی بوده و در این میان حفظ استقلال ، خط مشی و اصول تعریف شده و تداوم آن در هر شرایطی بسیار ارزشمند خواهد بود. نقش و تاثیر مطبوعات وقتی بیشتر مشخص تر می شود که بدانیم مطبوعات با جامعه و فکر و روح مردم سر و کار دارند ، برافراد و تحوّلات جامعه تاثیر می گذارند و نیز متقابلا از آنها تاثیر می پذیرند.

امروز ، بی تردید بیش از هر چیزی آگاهی بخشی نیاز جامعه ماست و مطبوعات باید این رسالت بزرگ را با صداقت و با وجود تنگ نظری عدّه ای به انجام رسانند. مطبوعات باید بر اساس پشتوانه و توانایی خود حرکت کنند و با رعایت انصاف ، منطق ، اعتدال و عقلانیّت به عنوان زبان گویا و چشم بینای مردم ، بیان دغدغه ها و مشکلات مردم را بصورت کارشناسی ، راهبرد خود قرار دهند و از یاد داشت نویسی فرمایشی و سفارشی بپرهیزند چرا که این اعمال در تضاد و تعارض جدّی با ماهیّت وجودی مطبوعات پرسشگر می باشد.

نباید از یاد برد که قلم فرسایی در مطبوعات عموما و در مطبوعات محلّی خصوصا ، کار بسیار شاق و دشواری است بطوری که نوک تیز پیکان انتقادات از جانب مدیران ، همواره متوجه گردانندگان می باشد . وجود همین مشکلات باعث می شود کار مطبوعاتی حرکت روی ریسمان نازکی در روی یک درّه خطرناک تعبیر شود.

 اما شایان توجّه است که هر جامعه پیشرو برای رسیدن به شاخصه های برجسته زندگی و آشنایی یکایک شهروندان با حقوق و تکالیف خود ، ناگزیر از وجود مطبوعات نقّاد می باشد. مطبوعاتی که دفاع از حق و حقیقت را سرلوحه فعالیّت های خود می دانند و عیان ساختن بی تدبیری ها ،  کمبود ها و کم کاریها را راهبرد و هدف خود قرار داده اند. هرچند نباید از یاد برد که در افشاگری ها  و آشکار سازی اموری که در نهادها و سازمانهای مختلف بر خلاف قانون و تکریم ارباب رجوع روی می دهد ، باید حریم ها و حُرمت ها رعایت شود تا بهانه به دست عده ای داده نشود که کم کاریها و بی تدبیری های خود را توجیه کرده و حقیقت را در قربانگاه اهداف شان ذبح شرعی کنند و بر کرده های نادرست شان سرپوش گذارند.

امید است مسئولان و مدیران نیز ، ظرفیت تحمّل و انتقاد پذیری را در خود بالا ببرند و ضمن قدر دانستن این مقوله مبارک ، درک کنند که نقد و نقّادی منصفانه و انتقاد کارشناسانه ، نه تنها سنگ اندازی و مانع تراشی نمی باشد ، بلکه علاوه بر پویایی ، باعث حرکت رو به جلو می شود تا تلاش برای رفع نقاط ضعف هدف قرار گرفته و راندمان کار بالا رفته و میزان رضایت مندی شهروندان عزیز جهشی جدّی داشته باشد.