مقـاله - اهمیت و جایگاه پرسش در میان جوامع ، حامد محقق

¤مقـاله -  اهمیت و جایگاه پرسش در میان جوامع

 ? حامد محقق

مقوله «پرسش » به خصوص در دنیای بهم پیوسته امروز، امری حیاتی است. «پرسش » یک امر تکوینی است که در ذهن هر کسی ایجاد می گردد، بطوری که طرح سئوال مایه آرامش تلقی می گردد. آغاز تفکر و اندیشه با پرسش شروع می شود چرا که فکر چیزی نیست بجز حرکت از مبدا پرسش و رسیدن به مقصد پاسخ.پرسش از وجود چیزی، پرسش از هستی چیزی، پرسش  از چیستی چیزی و پرسش  از چرایی چیزی، جوهر حقیقی و محرک اصلی شروع حرکت سیستماتیک فکر می باشند. مبرهن است که دنیای کنونی دیگر آن دنیایی نیست که بتوانیم میان جامعه خود و جوامع دیگرحصارکشیده و خور را ایزوله کنیم. روز به روز هم، ایجاد روابط آسانتر می گردد و دیوارها فرو می ریزد، لذا بایستی این نکته را مد نظر قرار داد که در چنین فضای پیچیده رو به رشد جهانی که شاهد تحولات مختلفی در صحنه گیتی هستیم، بیشک اقتدار هر جامعه ای در گرو تعداد و تنوع پرسش هایی است که از دنیای شگفت انگیز مجهولات و ناشناخته ها مطرح می کنند و همزمان با آن و در مرتبه ای بالاتر برای یافتن پاسخ هایی مبتنی بر علم و منطق تلاش می کنند.

پاسخ هایی که به دور از هر گونه تعصب و تنگ نظری ارائه می گردند و بشریت را برای پیمودن این مسیر مبهم به شوق آورده و پویایی و دینامیسم را نتیجه می دهند.

اصولا یکی از مهمترین حوزه های مرتبط با پرسش هویت افراد است، یعنی متناسب با افراد جامعه که زاویه دید و عمق دید متفاوتی دارند ، نوع ، چگونگی ، محتوا پرسش  و.... متغیر خواهد بود. روند طرح پرسش و نیز هدف از آن نیز بسیار مهم است. اگر صرفا هدف زیر سئوال بردن عملکرد یک شخص، نهاد، سازمان ، یا تخریب ناجوانمردانه و یا تسویه حساب های شخصی می باشد نه تنها پدیده ای مذموم و نکوهیده  می باشد،  بلکه اعتبار و قداست « پرسش »  را زیر سئوال می رود.

پرسشی که با پشتوانه دانش مطرح گردد و با استدلال های استنتاجی همراه باشد، موجب پویایی جامعه و فرهنگ آن شده و باعث می شود که منطق و حاکمیت قانون محور تمام امور قرار گیرد که چنین فرآیندی در طرح پرسش ، از طرف دین مبین اسلام مورد تاکید است.

«جوان» به عنوان نماد نوگرایی و نو خواهی ، مظهر تحرک و نشاط و سمبل تنوع طلبی ، هماره در ذهن پرسشگر خود در برابر هر آنچه که می بیند و یا می شنود چون و چرا می آورد.  بی دلیل نمی پذیرد و ورای هر رویداد به ریشه و علل آن می پردازد، لذا چگونگی برخورد در قبال سئوالات این قشر بزرگ آینده ساز حایز اهمیت بسیار است. اگر جلو طرح پرسش گرفته شود، نه تنها باعث می شود که آن پرسش از بین نرود ، بلکه ذهن که در اثر پرسش ناآرام شد، دیگر آرام و قرار نمی گیرد. یعنی در صورت مسدود شدن مسیر طرح پرسش، تفکر به ضد تفکر تبدیل می گردد که بصورت عقده های اجتماعی در آمده و آثار مخرب خود را در جامعه نشان می دهد. در نتیجه ضمن ایجاد فضای پرسمان،  بایستی با زبان ، ادبیات جوان آشنا بوده و زمان و فضایی که جوان در آن زندگی می کند را در نظر گرفت . اگر جامعه ای می خواهد آباد و آزاد باشد باید انسانهای سازنده و آزاده تربیت کند و انسان های بزرگ، خلاق و آزاده در صورتی به این جایگاه ممتاز می رسند که در مراحل مختلف رشد، پاسخ های منطقی قانع کننده به نیازها و پرسش های خود دریافت کرده باشند.

در یک جامعه پویا در عین که فرهنگ جامعه و هویت تک تک افراد جامعه مورد احترام قرار می گیرد ، خود افراد جامعه نیز به طرح پرسش می پردازند و به آسیب شناسی مسائل مختلف می پردازند و ضمن احیای روح تفکر در جامعه ، موجبات معلوم شدن بسیاری از مجهولات را فراهم می آورند.با آرزوی این که فرهنگ گفتمان و پرسمان فرهنگ غالب در جوامع باشد و عملگرایی بیش از شعارگرایی سر لوحه ملل در امور مختلف قرار گیرد.

«خدایا پستی دنیا و ناپایداری روزگار را همیشه در نظرم جلوه گر ساز تا فریب زرق و برق عالم خاکی مرا از یاد تو دور نکند.»